گونه‌شناسی خانه‌های سنتی (مطالعۀ موردی: روستای هلسم- شهرستان چرداول)

author

Abstract:

معماری بومی روستایی مناطق غربی ایران، در گذر زمان، به آرامی تکامل یافته و دارای بنیان­ها، مؤلفه­ها و مبانی نظری مرتبط با ساختار مختص به خود شده است؛ به گونه­ای که از گزند تهاجم تفکرات به اصطلاح وارداتی، مصون مانده و اصالت و بکر بودن خود را حفظ کرده است؛ از طرفی، روستاهای این مناطق، معماری ویژه­ای بر اساس نوع توپوگرافی و اقلیم منطقه دارند که در این میان، روستای هلسم در شهرستان چرداول، نمونه‌ای شاخص و دارای اهمیتی ویژه به حساب می‌آید. اطلاعات این مقاله که با هدف بررسی و تحلیل گونه­های معماری بومی و سنتی روستای هلسم نگاشته شده، با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. جامعۀ آماری آن نیز، مشتمل بر 150 بنای مسکونی و 45 خانۀ سنتی است که دارای معماری ارزشمندی هستند. در این پژوهش، ضمن توصیف عوامل شکل‌دهنده به بافت روستا؛ مانند: اقلیم و وضعیت جغرافیایی؛ عناصر کالبدی، گونه­شناسی بناها و فضاهای موجود در آن نیز معرفی شده است؛ همچنین این پژوهش، نشان می‌دهد که بیشتر بناها در این روستا برای بهره‌گیری از تابش آفتاب در فصل زمستان، جهتی رو به جنوب دارند و معابر نیز در جهتی شرقی - غربی شکل گرفته‌اند؛ همچنین در بافت روستای هلسم دو گونه معماری؛ شامل: خانه­های طارمه­دار (در دو نوعِ دو و چند اتاقه) و خانه­های فاقد طارمه یا دوطبقه وجود دارد. فضاهای سکونتی و خدماتی در خانه­های طارمه­دار، دور از هم؛ ولی در یک سطح ایجاد شده­ است؛ اما فضای مسکونی در خانه­های فاقد طارمه، به دلیل توپوگرافی دامنۀ کوه؛ همچنین بهره‌مندی از گرمای ناشی از وجود حیوانات در طبقۀ همکف، بر روی طویله قرار گرفته است. در این میان، خانه­های طارمه­دار چند اتاقه با 64٪ (بیشترین)، خانه­های طارمه­دار دو اتاقۀ فاقد نشیمن با 27٪ و خانه­های فاقد طارمه با 9٪ (کمترین)، بافت سنتی روستا را تشکیل می‌دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی وضعیت سرمایۀ اجتماعی در جامعۀ عشایری (مطالعۀ موردی: شهرستان چرداول، استان ایلام)

جامعۀ عشایری بخشی از جمعیت فعال و تلاشگر کشورمان است که با تولید مواد اولیه و خام و ایفای نقش قابل توجه در تصمیمات سیاسی کشور و حراست از مرزها، در دهه‌های گذشته، مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه­ریزان قرار گرفته است؛ با وجود این، در سال‌های اخیر به واسطۀ افزایش مشکلات متعدد برای این قشر، درصد جمعیت آنها به صورت روزافزونی کاهش یافته است؛ از این­ رو، بررسی مسائل اجتماعی مربوط به آنها از جمله بررسی...

full text

جایگاه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی (مطالعه موردی: روستای هلسم، استان ایلام)

بحران انرژی در دهه هفتاد میلادی و در ادامه آن مشکلات زیست‌محیطی، بر بسیاری از فعالیت‌های انسانی سایه افکند و باعث شد، حوزه طراحی معماری به عنوان یکی از عوامل موثر در مصرف بالای انرژی با چالشی سخت مواجه گردد. از این‌رو مسئله حفظ محیط‌زیست، نیاز نسل‌های آینده و بهره‌گیری از انرژی‌های رایگان مفهوم جدیدی را با عنوان «پایداری» در همه علوم وارد نمود. بر اساس مطالعات صورت گرفته بسیاری از بناهای بومی ...

full text

گونه شناسی خانه‌های سنتی شهرستان تالش نمونه موردی: روستای خاله سرا 57

شناخت و دسته ­بندی صحیح گونه ­های مختلف معماری می­تواند در درک بهتر فضا، حفاظت از آن و نیز در دستیابی به شیوه ­های جدید طراحی مفید واقع گردد. استان گیلان در شمال کشور و در کنار سواحل جنوبی دریای خزر قرار گرفته است. از خصوصیات بارز آن رطوبت و بارندگی زیاد است که عامل اصلی شکل­ گیری معماری و شهرسازی این ناحیه می­باشد. مجتمع­ های زیستی سواحل خزری، از معماری ویژه­ای برخوردار هستند که شاید بتوان نمو...

full text

بررسی وضعیت اوقات فراغت زنان در جامعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: روستای حسن‌آباد سنجابی در شهرستان دلفان)

موضوع اوقات فراغت، نحوۀ گذران آن توسط گروه‌های مختلف مردم و پیامدهای احتمالی آن، مبین رسوخ شیوه‌های جدید در زندگی کنونی بشر است. اوقات فراغت، با همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، اوقات مؤثری است که در زمان‌ها و فضاهای مختلف توسط همۀ گروه‌ها و اقشار اجتماعی به شیوه‌های مختلف مصرف می‌شود. فهم چگونگی گذران اوقات فراغت بین اقشار مختلف می‌تواند مبنای مناسبی برای تحلیل روندها و تغییرات اجتم...

full text

راهبردهای سازگاری روستایی در برابر مخاطرات خشکسالی (مطالعۀ موردی: روستای پشتنگ شهرستان روانسر)

خشکسالی‌های مستمر همواره روستاییان و کشاورزان را با آسیب‌ها و چالش‌های متنوعی روبه‌رو می‌کند. روستاییان راهبرد‌های محلی و بومی خاصی را در مواجهه با این بلای خزنده اتخاذ می‌کنند که ظرفیت سازگاری آنان را به خشکسالی بهبود می‌بخشد. با توجه به ضرورت و اهمیت شناخت راهبردهای رایج سازگاری در کاهش آسیب‌پذیری روستاییان نسبت به این پدیدة طبیعی، هدف کلی پژوهش حاضر، تبیین ظرفیت سازگاری خانوارهای روستای پشتن...

full text

جایگاه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی (مطالعه موردی: روستای هلسم، استان ایلام)

بحران انرژی در دهه هفتاد میلادی و در ادامه آن مشکلات زیست­محیطی، بر بسیاری از فعالیت­های انسانی سایه افکند و باعث شد، حوزه طراحی معماری به عنوان یکی از عوامل موثر در مصرف بالای انرژی با چالشی سخت مواجه گردد. از این­رو مسئله حفظ محیط­زیست، نیاز نسل­های آینده و بهره­گیری از انرژی­های رایگان مفهوم جدیدی را با عنوان «پایداری» در همه علوم وارد نمود. بر اساس مطالعات صورت گرفته بسیاری از بناهای بومی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 52.53

pages  115- 133

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023